Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ στο Άνω Σούλι | Εκκλησίες Μαραθώνα

Οι Άγιος Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη είναι Νεομάρτυρες, οι οποίοι έδωσαν την ζωή τους για την πίστη και την αγάπη τους στον Χριστό, αμέσως λίγο μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μ.Χ., όπως άλλωστε υποδεικνύει και ο χαρακτηρισμός τους ως «νεομάρτυρες».

Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ στο Άνω Σούλι | Φωτ.: Γιώργος Μητρόπουλος

 Οι Νεομάρτυρες Άγιος Ραφαήλ, Νικόλαος & Ειρήνη

Ο Άγιος Ραφαήλ καταγόταν από την Ιθάκη, στην οποία και γεννήθηκε το 1410. Ονομαζόταν Γεώργιος Λάσκαρης (ή κατ' άλλους Λασκαρίδης) και σταδιοδρόμησε στον βυζαντινό στρατό. Από τα παιδικά του χρόνια γνώριζε μια ασκητική προσωπικότητα, τον γέροντα Ιωάννη, ο οποίος του καλλιέργησε την αγάπη προς τον Χριστό. Όταν μάλιστα ο Γεώργιος ήταν στρατιώτης, ο γέροντας είχε προσκληθεί σε κάποια φάση να εξομολογήσει και να κοινωνήσει όλους τους στρατιώτες, οπότε τότε ο Γεώργιος αποφάσισε να τον ακολουθήσει. Αφού έγινε μοναχός, έλαβε το όνομα «Ραφαήλ», χειροτονήθηκε ιερέας και απεστάλη από τον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη στην σημερινή Morlaix της Γαλλίας, για να διακονήσει τους πιστούς και την Εκκλησία. Μαρτυρείται επίσης ότι κάποια στιγμή κήρυξε τον Λόγο του Θεού και στην Αθήνα, στον λόφο του Φιλοπάππου.

Λίγο πριν την Άλωση της Πόλης, βρέθηκε περιπλανώμενος και στην Μακεδονία, όπου τελικά έμεινε και έζησε ως μοναχός. Εκεί γνώρισε και τον Νικόλαο, ο οποίος βρισκόταν εκεί ως υποτακτικός, αλλά στη συνέχεια εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε διάκονος. Ο Νικόλαος μεγάλωσε και ενηλικιώθηκε στην Θεσσαλονίκη, ενώ ως τόπος γέννησής του αναφέρονται οι Ράγοι της Μηδίας στη Μ. Ασία.

Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ στο Άνω Σούλι | Φωτ.: Γιώργος Μητρόπουλος

Μόλις η «έπεσε» η Πόλη στα χέρια των Τούρκων, ο Ραφαήλ φοβούμενος πιθανούς γενικευμένους διωγμούς εναντίον των Χριστιανών κατέφυγε, με την συνοδεία του, και άρα και τον Νικόλαο, στη Λέσβο. Εγκαταστάθηκαν κοντά στο χωριό Θέρμη, στην μονή του Γενεσίου της Θεοτόκου, η οποία ήταν χτισμένη στον λόφο Καρυές. Εκεί ο Ραφαήλ εκλέχθηκε ηγούμενος.

Ύστερα από λίγα χρόνια, το 1463, οι Τούρκοι κατέλαβαν τελικά και την Λέσβο, κάνοντας μάλιστα επιδρομή εναντίον της Μονής, συλλαμβάνοντας τον Ραφαήλ και τον Νικόλαο. Ακολούθησαν ιδιαίτερα βίαια βασανιστήρια, στα οποία ο Ραφαήλ σφαγιάστηκε εν τέλει σκληρά, μετά από σωρεία άλλων βασανιστηρίων. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι τραβώντας τον από τα μαλλιά και από την γενειάδα του, τον κρέμασαν σε δέντρο, όπου τον χτυπούσαν και τον τρυπούσαν με τον οπλισμό τους, τον οποία πρώτα πυράκτωναν στη φωτιά. Τελικά, όμως, πριονίζοντάς τον από το στόμα, τον έσφαξαν.

Ο Νικόλαος υπέστη και αυτός σκληρά βασανιστήρια και ξεψύχησε από ανακοπή καρδιάς, κρεμασμένος και αυτός σε δέντρο.

Μαζί με τον Ραφαήλ και τον Νικόλαο, μαρτύρησε και η μικρή Ειρήνη, η οποία ήταν μόλις 12 χρονών, κόρη του Βασίλειου, προεστού της Θέρμης. Εκείνη, οι Οθωμανοί την έκαψαν ζωντανή μέσα σε ένα πιθάρι, αφού πρώτα της έκοψαν το ένα χέρι, όλα αυτά ενώπιον των μη δυνάμενων να αντιδράσουν γονέων της.

Το μαρτύριο όλων αυτών των Αγίων έγινε την Τρίτη του Πάσχα (3η της Διακαινησίμου), 9 Απριλίου έτους 1463. Έκτοτε, η μνήμη τους τιμάται από την Εκκλησία κάθε χρόνο την Τρίτη του Πάσχα, συνεπώς είναι κινητή εορτή.

Το Ιερό Ησυχαστήριο Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης

Την ίδια μέρα πανηγυρίζει και το μοναστήρι το οποίο είναι αφιερωμένο σε εκείνους και βρίσκεται κάτι λιγότερο από μία ώρα μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Ο λόγος για το Ιερό Ησυχαστήριο Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, στο γραφικό Άνω Σούλι Αττικής.

Το μοναστήρι αυτό είναι χτισμένο σε ημιορεινή περιοχή, λίγα μέτρα μακριά από το κέντρο του Άνω Σουλίου, σε μία τοποθεσία η οποία μαγεύει τον επισκέπτη, καθώς από αρκετά καλό οδικό δίκτυο μέσω Μαραθώνα, φτάνει στο μοναστήρι απολαμβάνοντας μοναδική θέα στο πράσινο του βουνού και το γαλάζιο της θάλασσας του Ευβοϊκού Κόλπου.

Η ιστορία αυτού του μοναστηριού αρχίζει μόλις στα τέλη του 20ου αιώνα, το καλοκαίρι του σχετικά κοντινού σε εμάς 1995. Τότε, σύμφωνα με την παράδοση, ξημερώματα της 24ης Ιουλίου, εμφανίζεται σε έναν από τους σημερινούς πατέρες της αδελφότητας, ο Άγιος Ραφαήλ, βρίσκοντας τον μοναχό να αναπαύεται ύστερα από έντονη πνευματική δραστηριότητα.

Ο μοναχός, αν και ξύπνησε ταραγμένος από το όνειρο, ένιωθε ότι συνεχίζει να το βιώνει ακόμα και ξύπνιος. Τότε, λοιπόν, έβλεπε έναν Γέροντα να βρίσκεται ιπτάμενος πάνω από έναν βράχο, ο οποίος βρισκόταν σε μια ιδιόμορφη περιοχή. Δεξιά του Γέροντα, βρισκόταν μια μικρή γυναικεία μορφή και αριστερά του μια άλλη αντρική παρουσία. Ο Γέροντας, ο οποίος κρατούσε στο αριστερό χέρι έναν Σταυρό και ένα κομποσχοίνι, υποδείκνυε στον εκστασιασμένο μοναχό με το δεξί του χέρι τον βράχο που βρισκόταν από κάτω του.

Ο μοναχός, ρώτησε στη συνέχεια τον Γέροντα ποιος είναι, για να λάβει την απάντηση ότι είναι ο Άγιος Ραφαήλ και δίπλα του βρίσκονταν ο Νικόλαος και η Ειρήνη. Τότε, απορημένος ο ιερέας τι να ήθελαν από εκείνον οι Άγιοι, ο Ραφαήλ δείχνοντας ξανά με το χέρι του τον βράχο, του ζήτησε να χτίσει προς τιμήν του εκκλησία εκεί. Μη γνωρίζοντας όμως τότε ο ασκητής που βρισκόταν η τοποθεσία, αισθάνεται ξαφνικά να βρίσκεται και εκείνος ιπτάμενος στον ουρανό, ατενίζοντας από κάτω του την βορειοανατολική Αττική, με τον Γέροντα να τον συμβουλεύει να αναζητήσει την περιοχή μεταξύ Μαραθώνα, Γραμματικού και Σουλίου.

Ξυπνώντας ο μοναχός από το όραμα, κατευθύνθηκε αμέσως στην περιοχή ώστε να βρει τον συγκεκριμένο βράχο, συνομιλώντας εκεί με ντόπιους κατοίκους και ρωτώντας να μάθει για κτήματα προς πώληση, ώστε να αποκτήσει άποψη των εξοχικών αυτών τοποθεσιών.

Ύστερα από έναν χρόνο άκαρπων αναζητήσεων, ο ιερωμένος καταφέρνει να οδηγηθεί από έναν ιδιοκτήτη κτήματος υποψηφίου προς πώληση, σε μια περιοχή που πίστευε πως ήταν η σωστή. Συζητώντας μαζί με τον πωλητή εντός του κτήματος, δέχεται από εκείνον ερώτηση αν πιστεύει στα όνειρα, με τον μοναχό να απαντά καταφατικά. Τότε, ο ιδιοκτήτης της έκτασης διηγήθηκε στον ιερέα πως είδε στον ύπνο του ένα όμορφο κτήμα γεμάτο λουλούδια, που έμοιαζε σαν κήπος. Τότε, εμφανίστηκε και στη γυναίκα του ένας Γέροντας, ο οποίος στηριζόταν στον τοίχο του σπιτιού τους.

Χαρούμενος ο μοναχός, θεωρώντας τα όλα αυτά σημαδιακά, τα ξημερώματα της 2ας Σεπτεμβρίου 1996, βλέπει ξανά σε όραμα τον Άγιο Ραφαήλ, να βρίσκεται μέσα στο εν λόγω κτήμα, αλλά να του υποδεικνύει πως δεν είναι το σωστό, αλλά ότι αυτό βρίσκεται κάπου απέναντι, σε ένα περίεργο ύψωμα.

Ξημερώνοντας, κατευθύνθηκε ο σημερινός αδελφός της μονής στο σημείο, όπου συνάντησε πάνω στα βράχια ένα εγκαταλελειμμένο μαντρί αιγοπροβάτων. Έτοιμος να φύγει απογοητευμένος από εκεί, μια ανεξήγητη δύναμη τον ωθεί να γυρίσει το κεφάλι του και να κοιτάξει δεξιά, για να δει εν τέλει τον περιβόητο βράχο και πάνω του τον Άγιο, να του λέει «εδώ να κτίσεις τον Ναό μου». Εκεί, λίγο χαμηλότερα βρίσκονταν και οι άλλοι δύο Άγιοι. Παρόλα αυτά, πριν προλάβει ο μοναχός να τους προσκυνήσει, εκείνοι εξαφανίζονται, όμως αυτός θέτει επακριβώς σημάδι στη σωστή τοποθεσία.

Τις επόμενες μέρες, προσπάθησε να αναζητήσει τον ιδιοκτήτη αυτού του κτήματος, ώστε να πληροφορηθεί μήπως και αυτό ήταν προς πώληση. Καταφέρνοντας τελικά να τον βρει, έμαθε πως δεν ήταν διατεθειμένος εκείνος να του πουλήσει το κτήμα, με τον μοναχό να προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον μεταπείσει, μάταια βέβαια, οπότε αποφάσισε να παραιτηθεί της προσπάθειας, δίνοντάς του τα στοιχεία επικοινωνίας του, μήπως και εκείνος άλλαζε κάποτε γνώμη.

Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ στο Άνω Σούλι | Φωτ.: Γιώργος Μητρόπουλος

Τελικά, ύστερα από κάποιες μέρες, ο ιερωμένος δέχεται τηλεφώνημα από τον ιδιοκτήτη, στο οποίο του ζητά να συναντηθούν γρήγορα ώστε να του μεταβιβάσει την ιδιοκτησία του. Παρά την χαρά του για την τροπή των πραγμάτων, αναρωτήθηκε πώς και άλλαξε η στάση του πωλητή, για να πληροφορηθεί στο τέλος πως είδε και εκείνος στον ύπνο του τον Άγιο Ραφαήλ, ο οποίος του ζήτησε να μεταβιβάσει στον ιερέα το κτήμα, προκειμένου να χτίσει Ναό στη χάρη του.

Μετά την ολοκλήρωση της μεταβίβασης, εκείνος επισκέπτεται ξανά το σημείο εκείνο, ώστε να προγραμματίσει τις διάφορες εργασίες για την ανέγερση του Ναού και την οργάνωση του χώρου που βρισκόταν σε άθλια κατάσταση, με διάφορα τρωκτικά να κατακλύζουν την μικρή στάνη. Παρά την αρχική απελπισία του, ο ασκητής δεν χάνει την υπομονή του, ώσπου τελικά αντικρίζει με μεγάλη έκπληξη 3 κουκουβάγιες στο κτήμα, οι οποίες κατέφαγαν κάθε είδους τρωκτικό, θεωρώντας το παρέμβαση του Αγίου. Έτσι, ήταν πλέον απερίσπαστος στο να συνεχίσει το έργο του για το κτίσιμο του Ναού, τη διάνοιξη δρόμου για την προσέλευση αυτοκινήτων και εργατών, καθώς και των απαραίτητων οικοδομικών ή άλλων υλικών, αλλά και να προσελκύσει τους πιστούς να τον βοηθήσουν με κάθε τρόπο που μπορούσαν.

Μετά από έναν χρόνο, την 23η Ιουλίου 1997, ο μοναχός βλέπει για ακόμη μια φορά όραμα με τον Άγιο Ραφαήλ, στο οποίο του είπε επί λέξη «Αύριο θα λειτουργήσεις εις τον τόπο Μου και από εδώ και στο εξής θα με εορτάζεις τρεις φορές το χρόνο. Την Τρίτη ημέρα του Πάσχα, την 24ην Ιουλίου και την 2αν Σεπτεμβρίου κάθε έτους». Την αμέσως επόμενη ημέρα, λοιπόν, την 24η Ιουλίου 1997, τελέστηκε η πρώτη Θεία Λειτουργία στο καινούργιο πλέον μοναστήρι των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης Άνω Σουλίου.

Το Ιερό αυτό Ησυχαστήριο, αποτελεί πόλο έλξης για πλήθος πιστών από την Αθήνα, την ευρύτερη Αττική, αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό, γεγονός που οφείλεται και στη μαρτυρούμενη από πολλούς θαυματουργική χάρη των Αγίων, αφού το κύριο μέρος του προσκυνήματος αποτελεί ο βράχος στον οποίο εμφανίστηκαν οι Άγιοι και περικλείεται από έναν ολοκληρωμένο πλέον Ναό. Ακριβώς εκεί πάνω στον βράχο, οι πιστοί έχουν εναποθέσει αμέτρητα τάματα και προσωπικά τους αντικείμενα, όπως ομοιώματα μικρών παιδιών, παιχνίδια, στηθοσκόπια, στρατιωτική ενδυμασία, κομποσχοίνια κ.ά.

Το Ιερό Ησυχαστήριο, πανηγυρίζει την Τρίτη του Πάσχα κάθε έτους, καθώς και στις 24 Ιουλίου, ημέρα που πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν οι Άγιοι πάνω από τον βράχο, αλλά και την 2α Σεπτεμβρίου, οπότε θεωρείται ότι επιβεβαίωσαν το σημείο ως το σωστό για την ανέγερση Ναού.

Τέλος, επισημαίνεται ότι στο μοναστήρι τελείται σε εβδομαδιαία βάση πλήθος Ιερών Ακολουθιών, με αποκορύφωμα την Θεία Λειτουργία τις Κυριακές και τις εορτές. Διοικητικά υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού & Μαραθώνος, με Μητροπολίτη τον κ.κ. Κύριλλο Μισιακούλη, ενώ ζουν εκεί 3 μοναχοί.

Αναστάσιος Πολυχρονόπουλος

Θεολόγος

Πηγές Βίος των Αγίων: saint.gr

Πληροφορίες για την μονή: imkifissias.gr , agiosrafael.gr