Η Τέχνη της Αποτυχίας
Έγινε ενημέρωση: 15 Απρ 2021
Είναι άραγε η αποτυχία τέχνη;
Παρατηρώντας γύρω μας, θα διαπιστώσουμε ότι ζούμε σ’έναν πολιτισμό που έχει δυσανεξία στην αποτυχία. Ο αποτυχών έρχεται αντιμέτωπος μ΄ένα φάσμα συμπεριφορών που κυμαίνεται από τη συγκατάβαση έως την πλήρη άρνηση.
Συχνά το ευρύτερο περιβάλλον αντιμετωπίζει την αποτυχία ενός εκάστου ως το άλλοθι για τις δικές του «επιτυχημένες» επιλογές ζωής, ανεξαρτήτως του πόσο κοντά ή μακρυά είναι αυτές από τις αληθείς του επιθυμίες. Λειτουργεί δηλαδή με μία υφέρπουσα χαιρεκακία, που εκδηλώνεται με την υποκριτική συγκατάβαση του «δεν πειράζει, μιαν άλλη φορά» ενώ στα βλέμματα λάμπει η σπίθα του θριάμβου… Είναι οι φορές που οι άνθρωποι αξιολογούμε τις επιτυχίες μας όχι με άξονα την δική μας βούληση για το τι θέλουμε εμείς οι ίδιοι να επιτύχουμε, αλλά με κριτήριο τις αποτυχίες των γύρω μας. Συχνά καθίσταται πιο σημαντικό το γεγονός ότι επιτύχαμε εκεί που οι άλλοι απέτυχαν, που ξεχνάμε πού θέλαμε εμείς πραγματικά να πάμε.
Άλλοτε πάλι, δίχως ποτέ να ομολογείται ευθαρσώς, ο περίγυρος κουνά το κεφάλι και υπονοεί πως η αποτυχία ήταν αναμενόμενη. Το αποτέλεσμα άλλωστε θεωρείτο βέβαιον, με βάση την πορεία της προσπάθειας του αποτυχόντος. Το ον που απέτυχε σ’ένα στόχο του βιώνει αφάνιση, καταβαράθρωση, προσωπική απαξία. Συμβιβάζεται και αποθαρρύνεται, ιδιαιτέρως εάν η εν λόγω αντιμετώπιση προέρχεται από τους πιο οικείους, χωρίς ν’αντιληφθεί ότι απλώς «υπέκυψε» σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ακόμη συχνότερα, ιδιαιτέρως το πιο οικείο περιβάλλον (αλλά όχι μόνον αυτό), ουδόλως αποδέχεται την αποτυχία, αλλά την απωθεί με δικαιολογίες είτε για την υπέρμετρη δυσκολία του εκάστοτε εγχειρήματος, είτε με επαναξιολογήσεις του ίδιου το στόχου, ο οποίος δεν ήταν ο «κατάλληλος», είτε ακόμη και με υποβίβαση αυτού. Ένα «όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια», τόσο παλιό όσο κι ο ίδιος ο άνθρωπος, αλλά και τόσο καθηλωτικά ακυρωτικό που δεν επιτρέπει στο ον την δημιουργικά ευεργετική επεξεργασία της αποτυχίας. Παραπλανάται έτσι ο άνθρωπος, αποφεύγει την βαθιά δυσφορία που νιώθει, παύει να προσπαθεί και πάει κάπου «δίπλα», σε στόχους παράπλευρους αλλά ξένους προς την ύπαρξή του.
Γιατί οι αποτυχίες μας είναι μικρές ευεργεσίες. Είναι η διαδρομή προς την αποκάλυψη, η διαδρομή της εμφάνισης και διόρθωσης των ελλειμμάτων μας. Εάν με αγάπη εις εαυτόν, και χωρίς ν’αρνηθούμε το αίσθημα της θλίψης που αυτή κομίζει, εγκύψουμε με βλέμμα οξείας παρατήρησης, θα δούμε τις όποιες αδυναμίες μας. Μόνον η επίγνωσή τους μας επιτρέπει να τις διορθώσουμε και να μην «πετσοκόβουμε» τα όνειρά μας. Άρα η αποτυχία είναι η διαδρομή της ολοκλήρωσης, ο δρόμος της αυτοπραγμάτωσης. Είναι ένας δρόμος σεμνός αλλά εξ αυτού τόσο μεγαλειώδης εν τέλει.
Η αποτυχία, όσο κι αν πονά, αν την δούμε κατάματα, με θάρρος και ειλικρίνεια, είναι ο δρόμος για το Όλον!
Στο τέλος τέλος, η αποτυχία είναι μια ύψιστη τέχνη! H τέχνη της αποτυχίας είναι η τέχνη του ζην. Κάθε άρνηση του βιώματος της αποτυχίας είναι μια καθήλωση στον «θάνατο εν ζωή»… Κάπως έτσι εμφιλοχωρεί η κατάθλιψη.
Ευαγγελία Πολίτη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας