Τα κονδυλώματα είναι μια από τις πιο συχνές σεξουαλικώς μεταδιδόμενες παθήσεις. Οφείλονται σε διάφορους ιούς της οικογενείας των Ιών Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (Human Papilloma Virus, HPV), η οποία περιλαμβάνει πάνω από 120 υπότυπους από τους οποίους οι 40 είναι σεξουαλικά μεταδιδώμενοι.
Μερικά στελέχη προκαλούν τα κονδυλώματα και άλλα μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προκαρκινικές δυσπλασίες στους βλεννογόνους. Οι μορφές του HPV που προκαλούν κονδυλώματα δεν προκαλούν καρκίνο. Ωστόσο αν κάποιος εμφανίσει κονδυλώματα τότε είναι πιθανό να έχει μολυνθεί και από τις καρκινογόνες μορφές του ιού.
Τα καρκινογόνα στελέχη του ιού HPV ενσωματώνονται στο ανθρώπινο DNA και οδηγούν αρχικά σε προκαρκινικες αλλοιώσεις- ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN), αιδοίου(VIN), πέους (PIN) και πρωκτού (AIN) οι οποίες ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος έχει εμφανίσει δυσπλαστικές αλλοιώσεις λόγω του ιού, θα εμφανίσει καρκίνο. Μόνο το 2% των γυναικών που εμφανίζουν δυσπλασία εμφανίζουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι στατιστικές δείχνουν ότι πάνω απο το 50% των γυναικών θα μολυνθούν από κάποιας μορφής σεξουαλικά μεταδιδόμενο τύπο του HPV. Ο χρόνος επωάσεως είναι ακαθόριστος.
Τα κονδυλώματα εμφανίζονται λίγες εβδομάδες έως 3 μήνες μετά την επαφή, καμία φορά και χρόνια μετά. Είναι επίσης πιθανόν κάποιος να μολυνθεί από τον ιό, αλλά να μην εμφανίσει ποτέ κονδυλώματα. Αυτό εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού του συστήματος.
Κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν σε περιόδους που το ανοσοποιητικό εξασθενεί και δεν μπορεί να καταστείλει τον ιό. Παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την εμφάνισή τους (από μια παλιότερη μόλυνση) είναι το στρες, οι ορμονικές διαταραχές, ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, το AIDS κ.ά.
Η ανάπτυξη καρκίνου από τον HPV είναι αργή διαδικασία και μπορεί να κρατήσει πολλά χρόνια. Σε αυτή την περίοδο τα προκαρκινικά κύτταρα μπορούν να εντοπιστούν από το τεστ Παπανικολάου. Το τεστ Παπ είναι 50% με 70% λειτουργικό στην εντόπιση κυτταρικών ανωμαλιών. Λεπτομερής έρευνα του τραχήλου με κολποσκόπηση μπορεί να συστηθεί εάν το τεστ παπ έχει δείξει κυτταρικές ανωμαλίες. Για κονδυλώματα που βρίσκονται στον πρωκτό χρειάζεται ορθοσκόπηση. Η δυσπλασία διαγιγνώσκεται με βιοψία. Η χρήση προφυλακτικών παρέχει κάποια προστασία, καθώς όμως δεν καλύπτουν όλη την περιγεννητική περιοχή, ούτε όλα τα στάδια της ερωτικής συνεύρεσης, δεν προσφέρουν απόλυτη προστασία.
Ο ιός δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό. Μολύνει τα κύτταρα και παραμένει για πάντα μέσα τους.
Στην ουσία δεν υπάρχει θεραπεία με την κλασσική έννοια. Κυρίως αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα ή τα αποτελέσματα της μόλυνσης από τον ιό και όχι ο ίδιος ο ιός. Οι δυσπλασίες και τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν.
Για τα κονδυλώματα οι διαθέσιμες θεραπείες είναι: κάψιμο με διαθερμία ή με λέιζερ,πάγωμα με υγρό άζωτο (κρυοπηξία),χειρουργική αφαίρεση, θεραπεία με χημικές ουσίες. Η επιλογή θα γίνει από τον γιατρό, με βάση την έκταση της μόλυνσης, τη θέση της και άλλους παράγοντες που αφορούν τον συγκεκριμένο ασθενή. Για τις δυσπλασίες προχωρημένου σταδίου η κωνοειδής εκτομή του τραχήλου είναι ενδεδειγμένη (χειρουργείο). Αν θα υπάρξει υποτροπή εξαρτάται από παράγοντες όπως ο τύπος του ιού, η άμυνα του οργανισμού, το κάπνισμα κ.ά. Η αντιμετώπιση των υποτροπών και η ενδυνάμωση της φυσικής κατάστασης του ασθενούς οδηγούν στην τελική ίαση.
Σημαντική πρόοδο στην εκρίζωση της λοίμωξης από τα επικίνδυνα για καρκίνο στελέχη, αποτελεί η εφαρμογή των νέων εμβολίων σε νεαρά κορίτσια πριν την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής και σε νεαρές γυναίκες ηλικίας 16-26 ετών. Δεν προστατεύει από τα στελέχη που προκαλούν τα κονδυλωμάτα. Στόχος είναι η καταπολέμηση του καρκίνου του τραχήλου. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπ μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%!
Μάριος Μπερτσουκλής
Γυναικολόγος - Μαιευτήρας
Comments