Πεζοπορία για όλη την οικογένεια | Πύργος Οινόης - Φράγμα Μαραθώνα

Η περιοχή του φαραγγιού της Οινόης πέρα από την εντυπωσιακή φυσική ομορφιά, έχει να επιδείξει έναν μεσαιωνικό πύργο, τα κατάλοιπα ενός αρχαίου ναού (το ιερό του Πυθίου Απόλλωνος), το γραφικό ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων και το σπήλαιο του Πανός! Ένα καλά κρυμμένο μυστικό μόλις 5 λεπτά με το αυτοκίνητο από το χωριό του Μαραθώνα, μια φύση που συναντάς μόνο σε βόρειες περιοχές της χώρας μας.

Στην πεζοπορία της Κυριακής, διαλέξαμε το «μονοπάτι της φύσης» καθώς το «μονοπάτι πολιτισμού 4» είναι πλέον παραμελημένο και αν εξαιρέσεις την εκκλησίτσα και τον πύργο, τα υπόλοιπα δεν είναι επισκέψιμα ενώ το μονοπάτι εκείνο μικρό και δύσβατο.

Ο Πύργος της Οινόης

Σημείο συνάντησης ορίσαμε τον Πύργο της Οινόης, αφού ακριβώς μπροστά υπάρχει ένα εμφανές πλάτωμα, ιδανικό για παρκάρισμα. Από εδώ ξεκινούσε η επίσημη αντιπροσωπεία για τους Δελφούς και εδώ έζησε ο πλούσιος γαιοκτήμονας και ρήτορας, Ηρώδης ο Αττικός.

Ξεκινήσαμε λοιπόν κατευθείαν να δούμε τον εντυπωσιακό, άγνωστο για πολλούς επιβλητικό μεσαιωνικό πύργο που στεκόταν μπροστά μας. Πύργος, φτιαγμένος από λίθους και πλίνθους, ύψους 11,5 μ., καλοδιατηρημένος, ορθώνεται στη μέση ενός όμορφου τοπίου. Χτίστηκε το 1250 μ.Χ. από τον Όθων Δελαρός (Othon de la Roche), γενάρχη του ελληνικού κλάδου του ομώνυμου οίκου ευγενών από τη Βουργουνδία. Ο Όθωνας έφτασε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Δ΄ Σταυροφορίας, το 1204 μ.Χ., και έγινε άρχοντας του Δουκάτου των Αθηνών και Θηβών, μίας πανίσχυρης δυναστείας στην Ελλάδα η οποία έλεγχε την Αττική, τη Θήβα αλλά και τα περίχωρά της όπως το Άργος, το Ναύπλιο, τη Λιβαδειά και τη Σαλαμίνα.

Σε αντίθεση με τον Όθωνα, ο αδελφός του Λουδοβίκος πτώχευσε στη Γαλλία καθώς αποδείχτηκε ανάξιος διαχειριστής της τεράστιας εξουσίας που του δόθηκε εκεί και όταν περιήλθε σε δεινή θέση τα μέλη της οικογενείας του αναζήτησαν καταφύγιο στον Όθωνα στην Ελλάδα.

Το μίσος όμως μεταξύ αδελφών έμεινε στην ιστορία ως «η κατάρα των Ντε Λα Ρος» γιατί κανένας απόγονός τους δεν κατάφερε να έχει καλές σχέσεις με τα αδέλφια του...

Ο Όθων, ως Μέγας Κύρης των Αθηνών ήταν αυταρχικός, ειρωνικός και αγενής απέναντι στους χωρικούς δημιουργώντας μια αντιπάθεια προς το πρόσωπό του που είχε ως αποτέλεσμα να προσπαθήσουν να τον δηλητηριάσουν. Αργότερα έκρινε πως πρέπει να τον διαδεχτεί ο γιος του Γουίδων και αυτός επέστρεψε μαζί με τη γυναίκα του στο Παρίσι, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Το Δουκάτο των Αθηνών γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, όταν στέφθηκε ο δεύτερος δούκας των Αθηνών, ο Γουίδων Δελαρός (Guy I de la Roche 1205–1263) ο οποίος μέσα σε λίγα χρόνια έγινε από τους πλουσιότερους ηγεμόνες της εποχής. Η δύναμη και η επιρροή της οικογένειας αυξήθηκε και στα χρόνια της φραγκοκρατίας ήταν μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις στα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία. Επέκτειναν την περιουσία τους, αγόρασαν κτήματα στην Ανατολική Αττική και είχαν ως υποτακτικούς χιλιάδες χωρικούς.

Ο Πύργος μάλλον χρησίμευε για την εποπτεία των κτημάτων της περιοχής και ήταν σε λειτουργία ως την κατάληψη των Αθηνών από τους Οθωμανούς, το 1456. Δεν είναι γνωστό πότε ο πύργος εγκαταλείφθηκε ακριβώς και αν χρησιμοποιήθηκε στις μετέπειτα μάχες των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Παρά το πέρασμα του χρόνου, συνεχίζει να στέκεται επιβλητικός στον Μαραθώνα, και θυμίζει την πλούσια ιστορία της περιοχής.

Η Πεζοπορία

Ξεκινήσαμε την πεζοπορία μας, ακολουθώντας τον ελαφρώς ανηφορικό χωματόδρομο που βρίσκεται δίπλα από τον πύργο, ένα σχετικά εύκολο φαρδύ μονοπάτι, ιδανικό για αρχάριους, παιδιά και γενικά όλη την οικογένεια. Τα παπούτσια μας φυσικά ήταν αθλητικά και το καπέλο είναι απαραίτητο καθώς ειδικά η αρχή της διαδρομής περιλαμβάνει ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι με χαμηλή βλάστηση η οποία δεν προσφέρει κάποια σκιά τις ηλιόλουστες ημέρες. Η σήμανση δυστυχώς είναι ελλιπείς καθώς καμία συντήρηση της διαδρομής δεν έχει γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Παρ' όλα αυτά δεν χαθήκαμε καθόλου καθώς το μονοπάτι είναι ξεκάθαρο.

Με την είσοδο στο φαράγγι, ύστερα από περίπου ένα χιλιόμετρο, εμφανίζονται τα ψηλά πλατάνια και το τρεχούμενο νερό είναι παντού. Εκεί κάναμε μία πρώτη στάση για να δροσιστούμε στο μικρό συντριβανάκι και βγάλαμε όμορφες αναμνηστικές φωτογραφίες. Συνεχίσαμε και βρεθήκαμε σε ένα ασφάλτινο σταυροδρόμι, όπου αριστερά οδηγεί ψηλά στο φράγμα ενώ δεξιά στο μονοπάτι μας.

Μετά από περίπου δέκα λεπτά περπάτημα, φτάσαμε στο τέλος της διαδρομής, στο Φράγμα Μαραθώνα. Η περίφραξη που υπήρχε μπροστά μας, δεν μας επέτρεπε να συνεχίσουμε δυστυχώς την πεζοπορία μας και να φτάσουμε στο αντίγραφο του Θησαυρού των Αθηναίων που βρίσκεται στη βάση του φράγματος καθώς η πόρτα ανοίγει μόνο κατόπιν συνεννόησης με την ΕΥΔΑΠ, με αποστολή email στο pubrel@eydap.gr ή ένα τηλεφώνημα στο 210-7495420. Κάτω από το εντυπωσιακό μαρμάρινο Φράγμα του Μαραθώνα λοιπόν ξαποστάσαμε και κάναμε το διάλειμμά μας, που μόνο στη σκέψη ότι συγκρατεί 12.000.000 m³ τόνους νερού, σου δημιουργεί μία αίσθηση δέους και θαυμασμού γ' αυτό το έργο που κατασκευάστηκε στη χώρα μας πριν 100 χρόνια...

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής, και μετά το «συντριβανάκι» αποφασίσαμε όλο περιπέτεια να κόψουμε δρόμο και να επιλέξουμε να ανέβουμε τον γολγοθά που υψωνόταν όλο βράχια μπροστά μας - αν δεν είστε έμπειρος πεζοπόρος ή έχετε κάποιο τραυματισμό είναι καλύτερο να επιλέξετε την κανονική διαδρομή.

Καλύψαμε 7 χλμ. σε περίπου 3 ώρες (μαζί με τα διαλείμματα) ενώ οι θερμίδες που κάψαμε ανήλθαν στις 800!

Το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων

Επιστρέφοντας στη βάση μας, επισκεφτήκαμε την Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Το ειδυλλιακό σημείο στο οποίο βρίσκεται το εκκλησάκι και ο παραπλήσιος αμφιθεατρικός χώρος αποτελεί αφορμή για την τέλεση πολλών μυστηρίων.

Η ιδιαίτερη του όμως σημασία βρίσκεται στο ότι φιλοξενείται στον ίδιο ακριβώς χώρο με τον αρχαίο ναό του Πυθίου Απόλλωνος: μόλις λίγα μέτρα μακρύτερα εντοπίζονται τα απομεινάρια του αρχαίου αυτού λατρευτικού κέντρου μισοβυθισμένα στον πυκνό υδροβιότοπο. Αναλόγως, θα πρέπει να θυμίσουμε πως σε μικρή απόσταση βρίσκεται και το σπήλαιο του Πανός που κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. υπήρξε ένας ιδιαίτερης σημασίας θρησκευτικός τόπος για τους Αθηναίους.

Από τούτα προκύπτει πως η παρουσία του ναού των Aγίων Αποστόλων στο σημείο σχετίζεται κυρίως με την ύπαρξη των αρχαίων αυτών ιερών και την πρακτική «εξαγνισμού» των τόπων αυτών μέσα από την ίδρυση χριστιανικών ναών. Με τον τρόπο αυτό πιστευόταν πως έτσι διώκονταν τα πανάρχαια ειδωλολατρικά πνεύματα που κατοικούσαν ανελλιπώς ως δαίμονες μέσα στα χαλάσματα των παλαιών τους ιερών...

Ο χώρος είναι υπέροχος για να κάνετε μία τελευταία αποχαιρετιστήρια στάση, να ανταλλάξετε φωτογραφίες και να βγάλετε πρόγραμμα για την επόμενη εκδρομή σας, όπως κάναμε εμείς!

Φωτογραφίες: Ευχαριστούμε τους εθελοντές φωτογράφους μας Hugo Varvoglis, Christos Maletsikas (drone) και Stelios Mantaleros για την παροχή του φωτογραφικού υλικού.