Η γοητεία των αλόγων
Έγινε ενημέρωση: 4 Ιαν 2021
Το άλογο ή ίππος είναι ένα από τα μεγάλα θηλαστικά ζώα της οικογένειας Equidae.
Είναι ένα χορτοφάγο ζώο γνωστό για την περήφανη όψη του, έχει πυκνό τρίχωμα, το οποίο αποτελείται από κοντές και απαλές τρίχες. Τα πόδια του είναι μεγάλα, ψηλά και δυνατά τα οποία καταλήγουν το καθένα σε ένα μόνο δάχτυλο, γι' αυτό και τα άλογα ανήκουν στα μόνοπλα ζώα. Το θηλυκό γεννάει ένα αλογάκι, σπανιότερα δυο, και το θηλάζει μέχρι την ηλικία των 6-7 μηνών αλλά αν είναι άγριο στη φύση, μέχρι την ηλικία του ενός έτους. Η κυοφορία διαρκεί 11 μήνες και ο μέσος όρος ζωής του αλόγου φτάνει τα 25 με 30 χρόνια.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του αλόγου είναι ότι μπορεί να κοιμηθεί όρθιο λόγω του μηχανισμού “stay apparatus”. Είναι ένας μηχανισμός μέσω του οποίου κλειδώνουν οι μύες και οι τένοντες, αφήνοντας το ζώο να στέκεται όρθιο χωρίς καμιά μυϊκή προσπάθεια. Ο μηχανισμός αυτός είναι εξαιρετικά χρήσιμος για ζέβρες, άγρια άλογα και ελέφαντες, επειδή αυτά τα ζώα, όταν κοιμούνται σε όρθια θέση, μπορούν να ξεφύγουν από μια επίθεση αρπακτικού πιο γρήγορα και εύκολα. Επίσης, το άλογο χρειάζεται περίπου δεκαπέντε λεπτά βαθύ ύπνου (REM) κάθε μέρα το οποίο μπορεί να το πάρει μόνο όταν ξαπλώνει.
Είναι έξυπνο, ζωηρό ζώο και εκγυμνάζεται εύκολα σε ό,τι το διδάσκει ο άνθρωπος όπως διάφορα παιχνίδια, χορό-ρυθμική κίνηση κ.τ.λ. (με την εκμάθηση καθηκόντων, τη μνήμη και τη λύση προβλημάτων).
Από την αρχαιότητα το άλογο χρησιμοποιήθηκε ως μέσο μετακίνησης και αποτέλεσε βασική κινητήρια δύναμη των αμαξών αλλά και χρήσιμο εργαλείο στον πόλεμο και σε αθλητικούς αγώνες. Εξημερώθηκε από τον άνθρωπο γύρω στο 4.500 π.Χ..
Σήμερα, η χρήση του αλόγου ως μεταφορικό μέσο στην Ευρώπη έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Παραμένει όμως σε πολλές χώρες της Ασίας, και σε ενδοχώρες της Λατινικής Αμερικής. Εκτός της φύσης, τα άλογα απαντώνται στην ιππασία, στον ιππόδρομο, σε προεδρικές και βασιλικές φρουρές, σε έφιππες αστυνομικές δυνάμεις, καθώς και στις κοινωνίες των Άμις.
Ο σημερινός ίππος μάλλον εμφανίστηκε στη Βόρεια Αμερική, κατά την εποχή του Πλειστοκαίνου, και από εκεί μετανάστευσε στον υπόλοιπο κόσμο. Από το ίδιο εξελικτικό δέντρο προήλθαν το γαϊδούρι, η ζέβρα, η Κουάγκα, το άλογο Przewalski και το άλογο Παλλάς.
Τα Ελληνικά μας άλογα
Τα Ελληνικά άλογα διαχωρίζονται σε ορεινού και πεδινού τύπου. Στου Ορεινού τύπου κατατάσσονται οι φυλές Μεσσαράς, Πηνείας, Πίνδου, Σκύρου και Ρόδου και στου Πεδινού τύπου οι φυλές Θεσσαλίας και Ανδραβίδας.
Φυλή Μεσσαράς: Αρχικά εκτρεφόταν στο οροπέδιο της οροσειράς της Μεσσαράς στον νομό Ηρακλείου, σήμερα εκτρέφεται σε όλη την Κρήτη.
Φυλή Πηνείας: Πρόκειται για φυλή που έχει εκτραφεί στις ημιορεινές περιοχές της Ηλείας. Έλκει την καταγωγή της από τα αρχαία ελληνικά άλογα.
Φυλή Πίνδου: H φυλή της Πίνδου πήρε το όνομά της από την ομώνυμη οροσειρά και είναι η πλέον αντιπροσωπευτική φυλή του ορεινού τύπου της πατρίδας μας.
Φυλή Σκύρου: Το Σκυριανό αλογάκι είναι το μικρότερο φυσικό αλογάκι του κόσμου (Φυσικό αλογάκι γιατί είναι αποτέλεσμα φυσικής επιλογής και όχι ανθρώπινης παρέμβασης).
Είναι προστατευόμενο είδος, καθώς επιβιώνει ένας πολύ μικρός αριθμός αποκλειστικά στην Ελλάδα (300 εκ των οποίων 187 ζουν στη Σκύρο). Το 2006 δημιουργήθηκε σωματείο με την επωνυμία «Ένωση μικρόσωμης φυλής αλόγων Σκύρου» με σκοπό τη διατήρηση, την προστασία και την ευζωία των σκυριανών αλόγων.
Φυλή Ρόδου: Το αλογάκι της Ρόδου ανήκει στην ίδια οικογένεια με της Σκύρου. Σήμερα ο πληθυσμός του Ροδίτικου αλόγου αριθμεί μόνο τα 8 αλογάκια και προστατεύεται από τον σύλλογο “Φαέθων”.
Φυλή Θεσσαλίας: Η Θεσσαλική φυλή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους αρχαίους μύθους και την ιστορία μας. Σήμερα, η φυλή θεωρείται σχεδόν εξαφανισμένη αν και χαρακτηριστικά της φυλής εντοπίζονται σε άλογα στην Θεσσαλία και τη Δ. Μακεδονία. Ήταν το άλογο του Μέγα Αλεξάνδρου, ο φημισμένος Βουκεφάλας που τον συνόδευε σ’ όλες τις εκστρατείες και τιμήθηκε από αυτόν όταν πέθανε, σαν σύντροφος και συμπολεμιστής.
Φυλή Ανδραβίδας: Το άλογο της Ανδραβίδας είναι το πιο μεγαλόσωμο και ένα από τα ωραιότερα ελληνικά άλογα το οποίο εξελίχθηκε στην εύφορη ομώνυμη πεδιάδα της Ηλείας.
Ελεύθεροι πληθυσμοί αλόγων
Σε πολλές περιοχές της χώρας μας υπάρχουν ακόμα και σήμερα ελεύθερα άλογα, όπου τα περισσότερα ανήκουν στη φυλή Πίνδου. Τα περισσότερα από τα άλογα αυτά είναι αγροτικά ζώα που αφέθηκαν ελεύθερα κάποια στιγμή της ζωής τους. Τα άλογα αυτά αναπαράγονται και δημιουργούν κοπάδια. Γνωστά ελεύθερα κοπάδια υπάρχουν στον Αίνο της Κεφαλονιάς, στη Λέσβο, στις εκβολές του Αχελώου στη νοτιοδυτική Ελλάδα, στην περιοχή της Ηπείρου, στις εκβολές του ποταμού Kαλαμά, και στην περιοχή της Λεπενού Αμφιλοχίας. Ακόμα, στη βόρειο Ελλάδα, υπάρχουν στις εκβολές του Αξιού, του Αλιάκμονα και του Έβρου όπως και στο όρος Ροδόπη.
Ιππασία
Η ιππασία είναι ένας πολύ καλός τρόπος άθλησης και συγκεκριμένα, η ιππασία αποτελεί καλή γυμναστική για τους κοιλιακούς και τους ραχιαίους μυς, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια της προπόνησης βρίσκονται σε ισομετρική σύσπαση, κάτι που μας βοηθά να έχουμε μια σωστή στάση σώματος.
Επίσης, θεωρείται θεραπευτική και συγκεκριμένα είναι μια εναλλακτική, ολιστική, θεραπευτική προσέγγιση για άτομα με κινητικές αναπηρίες, νοητικά προβλήματα και θέματα που αφορούν τη μειωμένη αυτοπεποίθηση, την έντονη επιθετικότητα, την κατάθλιψη και το άγχος.
Η ιππασία λόγω του ότι γίνεται σε υπαίθριο χώρο, την εποχή του κορωνοϊού είναι ένας ασφαλής τρόπος άθλησης.
Αθλητικός Ιππικός Όμιλος Μαραθώνα
Στα πλαίσια του ρεπορτάζ επισκεφτήκαμε τον ιππικό όμιλο Marathon Endurance Club - ΑΙΟΜ και μας υποδέχτηκαν οι ιδιοκτήτες Πέτρος Στέλλας και Αντιγόνη Νταλιάνη, αθλητές με σημαντικές διακρίσεις σε αγώνες ιππικής αντοχής. Μεταξύ άλλων μας είπαν ότι ο ιππέας πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αλόγου και για να γίνει αυτό, κατά το μάθημα της ιππασίας χρειάζεται να υπάρχει ηρεμία, αποφεύγοντας ο αναβάτης τις απότομες νευρικές κινήσεις.
Η ηλικία εκκίνησης της ιππασίας είναι τα 6 χρόνια και για αρχάρια παιδιά ηλικίας 6-13 χρονών συνιστάται το μάθημα να μην ξεπερνά για αρχή τα 30 λεπτά. Η χρέωση για το μάθημα είναι τα 15€ αλλά λάβετε υπόψη σας ότι υπάρχουν επιπλέον μηνιαία εκπτωτικά πακέτα.
Ως προσωπική εμπειρία στον συγκεκριμένο ιππικό όμιλο, τα πρώτα μαθήματα ιππασίας ξεκινάνε μαζί με τον εκπαιδευτή δίπλα στο άλογο. Μερικές ασκήσεις ισορροπίας πάνω στον ίππο σε κάνουν να εμπιστευτείς τον εκπαιδευτή και το άλογο. Σημαντικό όμως, όπως μας είπε και ο κος. Στέλλας Πέτρος, είναι να υπάρχει ψυχραιμία για να κερδίσουμε έτσι σταδιακά και την εμπιστοσύνη του αλόγου.
Στο Δήμο Μαραθώνα υπάρχουν αρκετοί ιππικοί όμιλοι στους οποίους μπορείς να κάνεις ιππασία και να έρθεις κοντά στα άλογα. Δες εδώ αναλυτικές πληροφορίες.
Δες στιγμιότυπα από τo πρώτο μου μάθημα στον Αθλητικό Ιππικό Όμιλος Μαραθώνα με εναέρια πλάνα από τον Χρήστο Μαλέτσικα.
Κασσάνδρα Κουσούλη
Γεωπόνος
Φωτογραφία εξωφύλλου: Marathon Endurance Club - ΑΙΟΜ