Τσέπι: το αρχαιότερο νεκροταφείο του Μαραθώνα | η νεκρόπολη των 70 τάφων
Έγινε ενημέρωση: 11 Ιαν
Στη θέση Τσέπι, επί της οδού Πλαταιών και κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, εντοπίζεται ένα από τα πρωιμότερα νεκροταφεία της Εποχής του Χαλκού στην Ηπειρωτική Ελλάδα, το οποίο χρονολογείται από την αρχή έως και τα μέσα της τρίτης χιλιετίας π.Χ. περίπου (3000-2500 π.Χ.).
Το νεκροταφείο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1969, όταν οι ιδιοκτήτες του αγροτόσπιτου που είχε χτιστεί στο οικόπεδο όπου βρίσκεται το νεκροταφείο, εντόπισαν έναν τάφο κατά την προσπάθειά τους να ανοίξουν ένα πηγάδι στην αυλή.
Η ανακάλυψη αυτής της θέσης είχε μεγάλη σημασία για τη μελέτη της Προϊστορίας στην Ελλάδα. Η ανασκαφή της έφερε στο φως πληροφορίες για μια κοινωνία που χρονολογείται πριν τη διάδοση της γραφής στον ελλαδικό χώρο, και για την οποία λίγα ήταν γνωστά πριν ανακαλυφθεί το νεκροταφείο.
Οι κατασκευαστικές μορφές των τάφων, τα αντικείμενα που συνόδευαν τους νεκρούς αλλά και τα ίδια τους τα οστά, όπου σώζονται, δίνουν στους αρχαιολόγους τη δυνατότητα να μελετήσουν και να ανασυνθέσουν τα ταφικά έθιμα των προϊστορικών κατοίκων του Μαραθώνα που έφτιαξαν αυτή τη νεκρόπολη, τις τελετές που ίσως έκαναν στη μνήμη των νεκρών τους, την τεχνογνωσία και τον πλούτο τους, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και τις σχέσεις που είχαν οι νεκροί μεταξύ τους.
Οι τάφοι στο Τσέπι είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντες, καθώς είναι κατασκευασμένοι με προσοχή σε οργανωμένες σειρές και είναι ομοιόμορφοι μεταξύ τους. Πρόκειται για 70 μεγάλους ορθογώνιους αλλά και κυκλικούς λάκκους, αριθμός μεγάλος σε σύγκριση με άλλα νεκροταφεία της περιόδου. Οι λάκκοι είναι επενδυμένοι με λίθινες πλάκες ή λίθους και είναι μάλλον οικογενειακοί, αφού φαίνεται ότι φιλοξενούσαν από 6 έως και 20 νεκρούς.
Οι ενταφιασμένοι συνοδεύονταν συνήθως από πήλινα αγγεία, ωστόσο βρέθηκαν και μερικά κοσμήματα και λίθινα εργαλεία. Εντυπωσιακό είναι ότι βρέθηκαν δύο μαρμάρινα ειδώλια και μερικά πήλινα αγγεία κυκλαδικού στυλ, που υποδεικνύουν ότι υπήρχαν επαφές μεταξύ ανθρώπων από τον Μαραθώνα ή την ευρύτερη Αττική και Κυκλαδιτών.
Την ανασκαφή του χώρου ανέλαβε το 1969 ο τότε Γενικός Επιθεωρητής Αρχαιοτήτων και ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Σ. Μαρινάτος, υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Ωστόσο, οι εργασίες σταμάτησαν με τον θάνατό του το 1974. Συνεχίζονται από το 1997 υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας του ΕΚΠΑ Μ. Παντελίδου-Γκόφα.
Ο αρχαιολογικός χώρος σήμερα είναι στεγασμένος για την προστασία των αρχαιοτήτων και είναι επισκέψιμος.
Βασιλική Ζυγουράκη
Αρχαιολόγος
Είσοδος: ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Ώρες Λειτουργίας
Χειμερινό: Καθημερινά 8:30 - 15:30, εκτός Τρίτης
Θερινό: Καθημερινά 8:30 - 16:00, εκτός Τρίτης
Τηλέφωνο: 2294055462
Διεύθυνση: Λ. Πλαταιών - Βρανάς
Πηγές:
Σταϊνχάουερ, Γ. 2009. ο Μαραθών και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Τράπεζα EFG Eurobank Ergasias A.E.
Kapetanios, A. 2010. The Early Helladic cemetery at Tsepi, Marathon: a guide to the excavations. Hellenic Ministry of Culture and Tourism, FMFAP.
Σ. Μαρινάτος, Ανασκαφαί Μαραθώνος, ΠΑΕ 1970.
Διαδραστικός Χάρτης των Ανασκαφών της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία. https://www.archetai.gr/index.php?p=exchavations&lang=
Μαραθώνας-Τσέπι. ΕΦΑΑΝΑΤ. https://www.efaanat.gr/index.php/portfolio/marathonas-tsepi/