Βαλτόπαπια: Μία ιστορία επιτυχίας για το Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα
Στα τέλη Σεπτεμβρίου η Εθνική Ομάδα Κωπηλασίας ταξίδευε για Πανευρωπαϊκούς αγώνες στην Πράγα. Ήταν η κατάλληλη περίοδος για επίσκεψη στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο με σκοπό την ανεμπόδιστη παρατήρηση της Βαλτόπαπιας (Aythya nyroca), του παγκοσμίως απειλούμενου αυτού είδους υδρόβιου πτηνού, που αναπαράγεται επιτυχώς στην περιοχή μας. Τις ημέρες που δεν υπάρχει προπόνηση κωπηλασίας, ο υδάτινος στίβος είναι όλος στη διάθεση των όμορφων αυτών φτερωτών πλασμάτων και η καταμέτρησή τους γίνεται πιο αξιόπιστα.
Είναι σχετικά μικρή στο μέγεθος φτάνοντας τα 40εκ. μήκος και επιλέγει να ζει σε πλούσια σε βλάστηση υγροτόπους. Συχνά θα την δούμε ανάμεσα στα καλάμια, καθώς έχει γενικά δειλή και προσεκτική συμπεριφορά. Ανήκει στις βουτόπαπιες, στις πάπιες δηλαδή που βουτούν όλο τους το σώμα μέσα στο νερό, αναζητώντας για τροφή διάφορα μικρά καρκινοειδή, προνύμφες εντόμων, μαλάκια καθώς και υδρόβια φυτά. Σχηματίζει μικρές ομάδες, αρκετά συχνά μαζί με τα συγγενή Γκισάρια και Μαυροκέφαλες Πάπιες.
Η Βαλτόπαπια δεν είναι ένα συνηθισμένο είδος πάπιας. Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός δεν είναι παραπάνω από 50.000 πουλιά, χαρακτηρίζεται πλέον σχεδόν απειλούμενο είδος. Η αποξήρανση υγροτόπων και το εντατικό κυνήγι είναι οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους το είδος παρουσιάζει σήμερα τόσο μικρούς πληθυσμούς. Παρότι η γεωγραφική του κατανομή είναι ευρύτατη, σχεδόν παγκόσμια, εντούτοις πρόκειται για διάσπαρτους κατακερματισμένους πληθυσμούς, με ελάχιστες περιοχές επιτυχούς αναπαραγωγής. Η κατάσταση στην Ελλάδα δεν διαφέρει σημαντικά: περίπου 250 ζευγάρια φωλιάζουν στον Αμβρακικό, και ελάχιστες ακόμα περιοχές κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Εδώ και δύο δεκαετίες, οι Βαλτόπαπιες έχουν βρει το καταφύγιό τους στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα. Ο συνδυασμός του κωπηλατοδρομίου, που γειτoνιάζει με έναν υγρότοπο, αποτελούν το ιδανικό ενδιαίτημα για την ασφαλή και επιτυχή αναπαραγωγή του είδους. Σε μία περιοχή τόσο κοντά στο κέντρο μίας μεγαλούπολης όπως η Αθήνα, καταγράφηκαν στις 25 Σεπτεμβρίου 2022, 85 άτομα, ένας αξιόλογος αριθμός, από τους μεγαλύτερους που έχουν καταγραφεί στο πάρκο.
Για να την ξεχωρίσει κανείς από τις υπόλοιπες, αρκεί να δει προσεκτικά τον καφετί χρωματισμό της (ίσως μοιάζει μαύρος σε συννεφιασμένη μέρα ή με κόντρα ήλιο), και την λευκή κατάληξη της ουράς. Τα δύο φύλα μοιάζουν γενικά, όμως το αρσενικό είναι συνήθως πιο φανταχτερό, και κάνει ιδιαίτερη εντύπωση με το κατάλευκο μάτι του, που διακρίνεται από μεγάλη απόσταση. Τη Βαλτόπαπια μπορείτε να θαυμάσετε με ένα ζευγάρι κιάλια στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο, κυρίως τις πρωινές ώρες, σε ημέρες που δεν υπάρχει δραστηριότητα κωπηλασίας. Αλλά και τις ημέρες προπονήσεων, μερικά πουλιά κινούνται γύρω από την κεντρική γέφυρα, ακριβώς λίγα μέτρα μετά την είσοδο. Λίγη υπομονή και παρατηρητικότητα, θα σας ανταμείψει!
Σπύρος Σκαρέας