Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα | Παραλία Μαραθώνος {εκκλησίες Μαραθώνα}
Ο ναός του αγίου Παντελεήμονα βρίσκεται στην παραλία Μαραθώνα του ομώνυμου δήμου. Βασιλικού ρυθμού - δεν παρουσιάζει κάποιο ιδιαίτερο δομικό ενδιαφέρον καθότι αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της περιφερειακής ναοδομίας των μέσων του 20ου αιώνα. Όμως η θέση του συνιστά σύμβολο της τοπογραφίας της ευρύτερης περιοχής του Μαραθώνα. Ο ναός βρίσκεται στην αρχή του μεγάλου παραλιακού μετώπου και λειτουργεί ως η πρώτη εικόνα που ο επισκέπτης θα συναντήσει: Με κάποιον τρόπο είναι αδύνατον να περιγράψουμε την παραλία του Μαραθώνα χωρίς να συμπεριλάβουμε σε αυτήν το ναό του αγίου Παντελεήμονα.
Ο άγιος Παντελεήμονας τοποθετείται σε μία περιοχή υψηλού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος καθότι συνδέεται με τον τύμβο του Μαραθώνα και νοτιότερα με το ιερό των Αιγυπτίων θεών της Μπρεξίζας στην Νέα Μάκρη. Αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, η θέση του πιθανόν να παραπέμπει σε σημείο αναμετρήσεως της μάχης του Μαραθώνα (490π.Χ.) ανάμεσα στους Αθηναίους και τους Πέρσες.
Από πλευράς αγιολογικής, ο άγιος Παντελεήμονας έζησε στην Μικρά Ασία κατά τον 3ο αιώνα. Γόνος εύπορης οικογένειας με προσβάσεις στην ανώτατη διοίκηση του κράτους απέκτησε μία ευρύτατη εγκύκλιο παιδεία. Άσκησε το επάγγελμα του γιατρού παρέχοντας τις υπηρεσίες του κυρίως στους ενδεείς και τους κοινωνικά περιθωριοποιημένους: Αποκορύφωμα η εκποίηση και διάθεση όλη της περιουσίας του υπέρ της κοινωνικής προσφοράς. Σύντομα η δράση του ενόχλησε τις αρχές και καθότι αρνιόταν σταθερά να προσφέρει θυσίες στους αυτοκρατορικούς θεούς μαρτύρησε δια του αποκεφαλισμού αφού προηγουμένως υπέστη σκληρά βασανιστήρια. Η μνήμη του τιμάται στις 27 Ιουλίου.
Η αγάπη των κατοίκων της παραλίας του Μαραθώνα αλλά και της ευρύτερης βεβαίως περιοχής αναδεικνύεται κάθε χρόνο κατά την τέλεση του πανηγυριού του αγίου στα τέλη του Ιουλίου. Η πανήγυρις αυτή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές πανηγύρεις του τόπου και σε διάρκεια αλλά και σε προσέλευση. Κυρίως όμως δίνει την ευκαιρία της έκφρασης του τοπικού στοιχείου μέσα από την ευλάβεια, που μας θυμίζει πόσο σημαντικό κοινωνικό ρόλο διαδραμάτιζε η θρησκευτικότητα σε παλαιότερες εποχές, αλλά και το πόσο μπορεί να ζωογονήσει τον σημερινό αστικό μας βίο.
απόφοιτος Θεολογικής Σχολής Αθηνών
Ευχαριστούμε τους φωτογράφους Χρήστο Μαλέτσικα και Στέλιο Μανταλέρο για τη φωτογραφική κάλυψη του ρεπορτάζ